ปัญญา 3 ฐาน - Head Heart Hand

ปัญญา 3 ฐาน คือปัญญา, ประสทิธิภาพ, หรือความสามารถในการทำงานของสมองในส่วนต่างๆ ได้แก่ ส่วนที่เกี่ยวข้องกับองค์ความรู้ (cognitive domain), อารมณ์และความรู้สึก (affective domain, และทักษะ (psychomotor domain) โดยอาจเรียก 3 ส่วนนี้ว่า Head Heart Hand ตามลำดับเพื่อเป็นการเปรียบเทียบให้เห็นภาพชัดเจนถึงความสามารถในใช้องค์ประกอบต่างๆ

นอกจากนี้ยังมีอีกหลายชื่อเช่น ศูนย์หัว ศูนย์ใจ ศูนย์ท้อง ฐานคิด ฐานใจ ฐานกาย โดยสิ่งเหล่านี้มีที่มาจาก Professor Hugo M. Kehr ซึ่งถูกเรียกว่า 3C-model of motivation (3 Components of motivation) และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยคุณสามารถลองค้นหาดูว่าคุณถนัด คุ้นเคย หรือมักใช้สิ่งไหนเป็นประจำ

Head

Head ฐานคิด หรือศูนย์หัว คือการแสดงถึงองค์ความรู้ (cognitive domain) โดยเป็นปัญญาหรือความสามารถในเชิงเหตุผล การคิดวิเคราะห์ เข้าใจด้วยกระบวนการคิด การเรียนรู้ผ่านการอ่าน กาาฟัง การอภิปราย

คนที่มีลักษณะเด่นเป็นฐานนี้มักจะชอบใช้ความคิด ไม่ว่าจะเป็นจากการตัดสินใจ หรือเริ่มลงมือทำอะไรส่วนมากจะใช้ความคิดเป็นหลัก เป็นคนที่ชอบหาเหตุผลกับสิ่งต่างๆ และต้องการคำอธิบายในเชิงเหตุผลแม้ว่าเรื่องนั้นอาจไม่สามารถอธิบายด้วยเหตุผลได้ หากคุณเป็นคนที่มีลักษณะเด่นของฐานคิด คุณอาจจะลักษณะบางอย่างดังนี้

• มีไอเดียใหม่ๆเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

• ใช้เหตุผลในการเปรียบเทียบ

• ตั้งคำถามกับสิ่งที่เกิดขึ้น มองถึงเบื้องหลังของสิ่งที่ซ่อนอยู่

• ค้นหาความรู้ได้เป็นประจำ

• ชอบวางแผน

Heart

Heart ฐานใจ หรือศูนย์ใจ คือการแสดงถึงอารมณ์และความรู้สึก (affective domain) ปัญญาหรือความสามารถในการใช้อารมณ์ เกี่ยวข้องกับความรู้สึก การให้คุณค่า ความรู้สึกว่าเป้าหมายหรือผลลัพธ์เป็นสิ่งที่สำคัญ การมีประสบ

คนที่มีลักษณะเด่นเป็นฐานนี้มักจะอ่อนไหวต่อความรู้สึกเพราะให้ความสนใจกับความรู้สึกและอารมณ์ต่างๆ อาจมีลักษณะขึ้นๆ ลงๆ บางครั้งก็อารมณ์รุนแรง บางครั้งก็อ่อนโยนมาก สิ่งที่มักจะมีร่วมกันคือมีความสามารถในการเข้าใจคนอื่นสู่ง การทำอะไรบางอย่างอาจต้องรอให้อารมณ์มันถึงจุดหนึ่งก่อนถึงจะทำได้ หากคุณเป็นคนที่มีลักษณะเด่นของฐานใจ คุณอาจจะลักษณะบางอย่างดังนี้

• เข้าใจว่าอะไรเกิดขึ้นภายในจิตใจได้ดี

• เข้าใจอารมณ์และความรู้สึกของคนอื่น

• ไวต่อการเปลี่ยนแปลงอารมณ์

• อาจจมดิ่งลงไปในอารมณ์หรือความเศร้า

• มีอารมณ์เป็นเงื่อนไขในการทำงานที่ต้องการประสิทธิภาพ

Hand

Hand ฐานกาย หรือศูนย์ท้อง คือการแสดงถึงทักษะ (psychomotor domain) ปัญญาหรือความสามารถที่เกี่ยวข้องกับทักษะ ความรู้ที่เกิดจากการลงมือทำ ประสบการณ์ สัญชาตญาณ

คนที่มีลักษณะเด่นเป็นฐานนี้มักจะชอบทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหว การเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้ดีเมื่อได้ลงมือทำ ในการตัดสินใจหรือลงมือทำอะไรคุณอาจไม่ได้ทำลงไปด้วยเหตุผลมากนัก แต่เป็นเหมือนการสั่งการจากภายในหรือปฏิกิริยาอัตโนมัติ หากคุณเป็นคนที่มีลักษณะเด่นของฐานกาย คุณอาจจะลักษณะบางอย่างดังนี้

• ใช้สัญชาติญาณที่ไม่ใช่เหตุผลเชิงตรรกะ

• มีทักษะทางร่างกาย

• รับรู้ถึงการเคลื่อนไหวหรือการเปลี่ยนแปลงของกายได้ดี

• มีความสามารถในการจดจำรูปแบบของกล้ามเนื้อว่าเป็นอย่างไร

• การทำตามแบบหรือคำแนะนำได้ดี

ทั้ง Head Hand Heart ไม่ได้เป็นลักษณะบุคลิคภาพของใครคนใดคนหนึ่ง เพียงแต่การที่เราเติบโตมาเรามักจะใช้คุณลักษณะที่เราเคยใช้ได้ผลหรือทำได้ดีซ้ำๆ จนเกิดเป็นความเคยชิน เมื่อใช้สิ่งนั้นซ้ำๆ จนเกิดเป็นความเคยชินแล้วอาจทำให้ไม่รู้ตัวและใช้สิ่งเดิมนี้แก้ปัญหาอื่นๆ ซึ่งเมื่อปัญหาเปลี่ยนแต่เรายังใช้วิธีการแก้ไขปัญหาเดิม ด้วยสิ่งเดิมอาจไม่ได้ผล

นอกจากนี้สภาพแวดล้อมยังส่งเสริมให้เกิดความถนัดในรูปแบบด้วยเช่นโรงเรียนในระบบที่จะให้คุณค่ากับการคิดวิเคราะห์ที่อยู่ในฐานคิด แต่มักไม่ให้คุณค่ากับฐานใจ แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าฐานใจ หรือฐานกายนั้นไม่มีความหมาย หรือไม่ใช่การเรียนรู้ เพียงแต่สภาพแวดล้อมเหล่านั้นไม่ให้คุณค่าสิ่งเหล่านี้เพียงเท่านั้น

Related Topics

• ปัญญา 3 ฐานกับการเรียนรู้

• ปัญญา 3 ฐาน - ความเชื่อมโยงกับสมอง

#3Cs #HeadHeartHand #Head #Heart #Hand #ปัญญา3ฐาน #ฐานคิด #ฐานใจ #ฐานกาย #ศูนย์หัว #ศูนย์ใจ #ศูนย์ท้อง